Lokaller, dernek üyelerinin sosyal ihtiyaçlarını gidermek amacıyla kurulan kar amacı gütmeyen ve ticari olmayan sosyal tesislerdir. Yani lokallerden gelir elde edilmez. Şayet bir lokalden gelir elde edilmeye başlarsa bu durumda o lokal, bir iktisadi işletme konumuna gelmiş demektir. Bu gibi hallerde devreye kanun hükümleri girer.
Dernek lokali açmak için her şeyden önce lokal açılabileceğine dair dernek tüzüğünde madde bulunmalıdır. Bu maddeye istinaden yönetim kurulu toplanarak karar alır (Bu karar noterden onaylatılmak zorunda değildir).
İl sınırı içinde kalan bölgelerde dernek lokali açmak için valiliğe; büyükşehir sınırları içinde yer alan ilçelerdeyse kaymakamlığa dilekçe ile başvuruda bulunulur. Dernek başkanının imzası ve iletişim bilgileri bulunan bir dilekçe yazılarak lokal açılmak istenildiği mülki idare amirliğine hitaben belirtilir. Dilekçe yanında lokalin açılışı için şu belgelerin de hazırda bulunması gerekir:
- 1- Yönetim Kurulundan Lokal Açmak İçin Alınmış Olan Kararın Fotokopisi
- 2- Alınan Kararda Dernek Lokalinden Sorumlu Olacak Müdürün İletişim ve T.C. Kimlik Bilgileri ile Dernek Lokalinin Adresi
- 3- Lokal Açılacak Yerin Tapu ya da Kira Kontratı Fotokopisi
- 4- Dernek Açılacak Yer Eğer Mesken Olarak Görünüyorsa, Oy Birliği ile Kat Maliklerinin İzin Verdiklerine Dair Kararın Örneği
- 5- Lokal Olarak Kullanılacak Yer Belediyenin Sınırları İçinde ise Yapı Kullanım İzni
- 6- Lokal Olarak İş Hanında Bir Adres Kullanılacak ise Buna İlişkin Yönetim Kurulunun Karar Örneği
- 7- Lokal Olarak Kullanılacak Yere Ait Bu Belgelerin Bulunmaması Durumunda, Belediye Tarafından Yerin Herhangi Bir Sorun Teşkil Oluşturmadığına Dair Belge
Yukarı belirtilen evrakların eksikliği halinde 30 günlük bir tamamlama süresi tanır. Süre bitene kadar eksiklikler tamamlanmazsa başvuru reddedilir.
Başvurusu olumlu sonuçlanan derneklere, mülki idari amirliğince lokat işletme ve açma izin belgesi verilir. Bu belgede hükümler ve gerekli çalışma şartları yer alır. İki nüsha düzenlenen "Lokal Açma İzin Belgesi"nin bir örneği sivil toplum il müdürlüğü dosyasında saklanır; diğeri ise derneğe verilir. Böylece lokal açılmış olur. Lokallerin faal kalabilmesi içinse gerekli düzenleme ve denetim tarafımızdan sağlanır.
Lokallerde bulunması gereken bazı belli başlı şartlar vardır. Lokal açılırken ya da açıldıktan sonra bunlara dikkat edilmesi gerekmektedir. Örneğin; bir dernek başka bir dernek ya da tüzel kişiyle ortak lokal açamaz, bir dernekğin lokal açabilmesi için en az 1 yıl süresince faaliyette olması gerekir (federasyon ve konfederasyonlar hariç), dernek ile lokain kapı girişleri farklı olmalıdır, L-lokalin açılacağı yere 20×30 cm boyutlarında "Üye olmayan giremez" ibaresinin yer aldığı ve 50×75 cm boyutunda hangi derneğin lokali olduğu bilgisinin yazılı olduğu levha ilk bakışta dışarıdan görülebilecek bir noktaya asılmalıdır.
Derneğe ait olan lokal her gün saat 08.00’de açılır, 23.00’te ise kapatılır. Gece 23.30’dan itibaren lolak her ne ad olmuş olursa olsun hizmet veremez. Ayrıca her tür lokal denetimi; kolluk kuvvetleri ve dernekler birimi eşliğinde mülki idari amiri tarafından yapılır.